Khởi nguồn từ biên giới Việt Trung trên dãy Kiều Liên Ti cao 2.144m của tỉnh Hà Giang, sông Chảy chảy theo hướng từ đông sang tây, từ Hoàng Su Phì qua Xín Mần đến Mường Khương rồi hợp lưu với sông Lô ở huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ.
Tại ranh giới của 2 xã Bảo Nhai và Cốc Ly của huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, sông Chảy mang vẻ đẹp thơ mộng như gợi nhắc về một miền cổ tích xa xăm.
Du lịch sông Chảy gắn với khám phá thiên nhiên của Lào Cai từ lâu đã là một sản phẩm khá nổi bật và được nhiều du khách nước ngoài chọn lựa.
Tour hiện nay dành cho du khách là xe ô tô đưa tới tham quan chợ Cốc Ly, sau đó đi bộ chừng 2km, qua đập thủy điện Bắc Hà, xuống cây cầu đường bộ Cốc Ly mới bắc qua sông Chảy. Tại chân cầu, có nhiều thuyền du lịch đã đợi sẵn.
Thuyền ở đây thuộc một số hợp tác xã vận tải đường sông, có trụ sở tại thị tứ Bảo Nhai. Thuyền nào cũng có biển đăng kiểm, có áo, có phao cứu sinh, tài công có giấy phép điều khiển phương tiện đường sông phù hợp và rất nhiệt tình, hành trình từ Bảo Nhai đến hang Tiên mất khoảng hơn một giờ đồng hồ.
Du khách lên thuyền xuôi dòng sông Chảy là xuôi theo dòng cổ tích. Từ xa xưa, dòng sông này đã được dân gian truyền tụng là dòng sông dành cho các vị tiên trên trời xuống tắm và thưởng ngoạn trần gian.
Trên thuyền, chúng tôi được chiêm ngưỡng cảnh đẹp của sông nước, của núi rừng vùng cao hai bên bờ, vào mùa nước cạn nên đôi chỗ nhìn rõ cả sỏi dưới đáy sông. Một vài đoạn, thậm chí thuyền còn phải lựa dòng, vừa tránh dòng nước, vừa tránh mắc cạn.
Cảnh vật hai bên sông là những bản làng, những ngọn núi đá lô nhô. Khe hang Tiên trước mặt, vách núi có hình con hổ đang vươn mình, con hổ với những sọc vàng đen, hùng vĩ và ấn tượng. Đi sâu vào khe sông Chảy, hai bên bờ, vách đá với muôn hình vạn trạng, cây cối xanh um, nước chảy tí tách nhỏ xuống sông như cơn mưa rào nhẹ. Gờ đá trước cửa hang uốn lượn theo những hình thù kỳ lạ, trông rất hấp dẫn.
Dòng sông Chảy có chỗ thắt lại tạo thành dòng sâu, hiền hòa, len lỏi giữa hai bờ vách thành dựng đứng. Hai bên là cánh rừng nguyên sinh, phủ lên cảnh quan một miền khí hậu trong lành, mát mẻ. Những dòng suối nhỏ từ trên cao đổ xuống như dải lụa, mờ ảo, lất phất như mưa bay. Dòng nước như người thợ điêu khắc lành nghề đục vào vách đá tạo nên những đài sen nổi, những nhũ đá muôn hình vạn dạng. Kia là chú voi đang cúi đầu uống nước, đây là con đại bàng cất cánh bay lên…
Nước từ những tán cây nhỏ xuống như mưa, thuyền chúng tôi như đi dưới một cơn mưa rào nhè nhẹ, dấu tích của tiên giới như các vòm thạch nhũ, những thác nước trong vắt và hang Tiên kỳ ảo ngay mép nước.
Hai bên sông là thảm thực vật mướt xanh, những chi lưu tiếp nước cho dòng chảy, và thắng cảnh hang Tiên không chỉ là nơi dừng chân khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên huyền bí, mà còn là địa chỉ khảo cổ rất có giá trị.
Trong mùa cạn thì lòng sông lộ sẽ ra những bãi cát, bãi sỏi rộng, nhiều bãi cách bờ bằng một lạch sông nhỏ. Thuyền trôi ngược dòng chừng hơn một tiếng đồng hồ, bác lái thuyền chỉ tay và bảo:
Đến nơi rồi! Trước mặt chúng tôi là vách núi cao, cây cối um tùm. Thuyền đáp vào một bãi cát nhỏ nằm ven chân núi. Chúng tôi rời thuyền và leo lên những vách đá để vào hang.
Trước mặt là cửa hang to, rộng, cao hơn mặt bãi cát chừng 7 – 8 mét. Hang Tiên khá rộng, có sức chứa cả trăm người, chúng tôi có cảm giác như lạc vào một mê cung kỳ vĩ do thiên nhiên ban tặng với những nhũ đá muôn màu và hình thù kỳ thú trên những vách đá trong lòng hang.
Qua hang Tiên, thuyền trôi êm đềm vài cây số là tới địa phận làng Trung Đô – ngôi làng từng là nơi luyện quân, tập hợp nghĩa binh của An Tây Vương – Gia Quốc công Vũ Công Mật, cùng tướng quân bản địa Hoàng Vần Thùng, ngày nay là một trong những địa chỉ văn hóa tâm linh nổi bật của Bắc Hà.
Tới Trung Đô, du khách được tìm hiểu quá khứ hào hùng của một thời dựng nước và giữ nước, được thưởng ngoạn những tiết mục múa cổ truyền của người Tày địa phương.
Những giá trị đó kết nối một dòng sông và triền văn hóa, tạo nên sức hấp dẫn lớn. Nếu như Bắc Hà quan tâm hơn đến việc dựng một số điểm dừng chân hợp lý và có thuyết minh viên tâm huyết, thì chắc chắn du khách muốn trải nghiệm dòng sông cổ tích này sẽ ngày càng đông.
NISAVA TRAVEL! – Tổng hợp