(TNO) – Đèo Ngang nằm trên dãy Hoành Sơn, như một thanh kiếm lớn từ dãy Trường Sơn hùng vĩ đâm thẳng ra biển theo hướng tây đông, cắt ngang con đường thiên lý bắc nam. Đèo dài 6 km, đỉnh cao khoảng 250 m, nằm cách TP Đồng Hới 80 km về phía nam, cách TP Hà Tĩnh 75 km về phía bắc; phần đất phía Quảng Bình thuộc xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, phần đất phía Hà Tĩnh thuộc xã Kỳ Nam, huyện Kỳ Anh. Theo sử sách thì đây là ranh giới cũ giữa Đại Việt và Chiêm Thành.

Ít ai biết, trên dãy đèo Ngang phân định ranh giới 2 tỉnh Quảng Bình và Hà Tĩnh, nay vẫn tồn tại Hoành Sơn quan cổ kính. Ngày xưa, khách bộ hành trên đường thiên lý bắc – nam phải qua cổng này.

Đèo Ngang cách TX.Ba Đồn tầm 24 km và cách TP.Đồng Hới của tỉnh Quảng Bình 80 km. Sử sách còn ghi, năm 1833 vua Minh Mạng cho xây Hoành Sơn quan trên đỉnh đèo Ngang, cửa cao 4 m, hai bên có thành dài 30 m, ở trên cổng đắp nổi ba chữ “Hoành Sơn quan”.
NISAVA
Cổng để kiểm soát người qua lại đèo. Người dân địa phương thường gọi nơi đây là “cổng trời”, có nghĩa là điểm cao nhất của vùng đất này, ví như lên đây là có thể đến được với trời rộng bao la vậy.

< Từ cửa ải nhìn về phía đất Hà Tĩnh.

Mở về hai phía, có 1.000 bậc thang lên xuống do thợ xẻ núi tạo thành. Khách bộ hành qua lại bằng lối này và thuộc nằm lòng câu ca:
NISAVA
“Trèo đèo hai mái chân vân/ Lòng về Hà Tĩnh, dạ ân Quảng Bình”. Đứng ở đây nhìn về Quảng Bình hay Hà Tĩnh đều chiêm ngưỡng được nhiều cảnh đẹp, khiến lòng bồi hồi khó tả.

< Đứng trên đèo Ngang, phóng tầm mắt ra xa với cảnh sắc tuyệt vời…

Nếu so với những tường thành khác trên dọc dài bắc nam như Hải Vân, đèo Cả thì có thể nói độ lớn và hùng vĩ của Hoành Sơn không thể sánh bằng. Nhưng đèo Ngang có những mạch nguồn cảm xúc độc đáo và đi vào thơ ca bởi những danh sĩ tài hoa như Lê Thánh Tông, Nguyễn Thiếp, Vũ Tông Phan, Ngô Thì Nhậm, Nguyễn Du, Cao Bá Quát, Bà huyện Thanh Quan…

< Với những thửa ruộng vuông vức như ô bàn cờ vào vụ chín rộm màu vàng óng ả.

Trong đó, nhiều người biết đến tuyệt phẩm “Qua đèo Ngang” của Bà huyện Thanh Quan với những câu thơ quen thuộc: “Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà/Cỏ cây chen đá, lá chen hoa…”.
NISAVA
QL1 uốn lượn quanh đèo Ngang với chiều dài khoảng 6 km tạo nên những đường cong mềm mại, ẩn hiện như tranh thủy mặc.

< Đường lên ải Hoành Sơn.

Năm 2004, hầm đường bộ đèo Ngang (dài gần 500 m) được đưa vào sử dụng, được đa số tài xế lựa chọn vì tiện lợi, rút ngắn thời gian và khoảng cách. Tuy nhiên, không ít người cầm lái vẫn thích đi đường đèo để thưởng ngoạn cảnh đẹp.

Đèo Ngang cũng gắn liền với huyền tích thánh mẫu Liễu Hạnh. Tương truyền, xưa công chúa Liễu Hạnh ở thiên đình tính tình ngang bướng, phóng túng, không chịu theo khuôn phép nhà trời nên bị cha là Ngọc Hoàng đày xuống trần gian.
NISAVA

Xuống trần, Liễu Hạnh hóa thân thành người con gái đẹp tuyệt trần, dựng quán nhỏ dưới chân núi Đèo Ngang – nơi không ai dám lưu lại vì rừng thiêng, thú dữ và cướp bóc. Ở đó, công chúa có nhiều hành động nghĩa hiệp, trừ gian tà nên được nhân dân trong vùng và lữ khách qua đường mến mộ, suy tôn. Đền thờ thánh mẫu dưới chân đèo Ngang là nơi uy nghi, linh thiêng và có kiến trúc mang đậm tín ngưỡng của người Việt.

Hãy một lần đến đèo Ngang, dừng chân, đứng lại, bước lên những bậc tam cấp rong rêu đến cổng Hoành Sơn để đắm mình trong những khung cảnh trầm mặc, thả hồn vào mây trời và ngâm nga vài tứ thơ, như trở lại thời của những cố nhân thi ca.

Theo Trương Quang Nam (Thanh Niên)
NISAVA TRAVEL!

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *