Từ quốc lộ 32 hướng về huyện Mù Cang Chải, Tú Lệ là xã sát sườn đèo Khau Phạ, trực thuộc huyện Văn Chấn của tỉnh Yên Bái. Trước khi vượt “Sừng trời” (đèo Khau Phạ): Tú Lệ hiện ra với hương thơm ngào ngạt của nếp và lúa khiến nhiều du khách phải dừng chân ghé lại để thưởng thức chút xôi nếp giản dị mà nức tiếng cả nước của đồng bào dân tộc Thái nơi đây.
Bản làng nhỏ nằm dưới chân đèo Khau Phạ này vốn rất nổi tiếng với đặc sản gạo nếp Tú Lệ nhưng ít người biết rằng, chỉ cách đường quốc lộ vài bước chân còn có một bãi tắm tiên của người Thái, nơi mà chính bạn có thể hòa mình vào làn nước suối khoáng nóng và chiêm ngưỡng cảnh sắc yên bình của một vùng quê trù phú.
< Được thiên nhiên đặc biệt ưu đãi, Tú Lệ còn sở hữu dòng suối nước nóng quanh năm đã nức tiếng gần xa.
Suối nuớc nóng Tú Lệ cách trung tâm thị trấn chừng hơn một cây số. Gọi là suối nhưng thực chất đây là dòng nước nóng chừng 45 độ C chảy ra từ lòng đất ngay bên bờ suối. Người dân ở đây từ nhiều chục năm trước đã quây lại tạo thành bể tắm nuớc khoáng nóng và một bể tắm ấm tiện cho sở thích của mỗi người.
< Nhiều du khách đi qua đều không quên dừng lại, ghé thăm để có thể hòa mình vào dòng suối nóng bản Chao nằm cách đường quốc lộ chỉ vài bước chân.
So với tục tắm tiên ở nhiều vùng Tây Bắc thì ở Tú Lệ vẫn còn giữ được nhiều nét nguyên sơ, thuần khiết và hòa hợp giữa cộng đồng người bản địa lẫn du khách. NISAVA
Có thể ngay từ buổi sáng sớm nhưng thường thì vào lúc chiều xuống, người dân Tú Lệ không phân biệt già trẻ, gái trai… rủ nhau đi tắm suối.
< Trước đây, khi du lịch còn chưa phát triển: hình ảnh Tú Lệ còn được mặc định bởi những cô gái Thái tắm trần bên suối, một vẻ đẹp dung dị mà không dung tục khiến du khách xao xuyến.
Tuy nhiên, phần đông là thiếu nữ Thái có nước da trắng ngần, mái tóc đen huyền, má đỏ hây hây. Chuyện thiếu nữ tắm trần ở Tú Lệ ngày nay dù hiếm gặp nhưng vẫn còn tồn tại… và nếu bạn may mắn trong một ngày vắng sẽ bắt gặp cảnh thần tiên.
< Cứ khoảng 2h chiều (mùa hè thì muộn hơn), những phụ nữ Thái đi làm về hoặc từ nhà ra tập trung ở ven suối để ngâm mình tắm tiên.
< Do nước khoáng nóng Tú Lệ từ núi chảy ra ngay cạnh dòng suối nên người dân ở đây đã xây một bể nhỏ xung quanh mạch nước để biến nơi đây thành bể nước khoáng nóng tự nhiên. Trong bể, các bà, các chị và các em nhỏ lưng trần tắm tiên vui như hội.
< Nếu có khách lạ, những cô gái trẻ khá e dè (dĩ nhiên rồi!), nhiều cô vẫn quấn yếm trước ngực khi tắm. Bằng không, họ sẽ vô tư lắm đấy.
Ở một nơi nào khác sẽ là chuyện lạ nhưng tại đây: sẽ không có gì là khác người khi trong một buổi chiều tàn thưa người, bạn bắt gặp hình ảnh thiếu nữ Thái từ từ trút bỏ xiêm y, nhẹ bước gót ngà xuống dòng nước nóng ngâm mình, để làn nước che ngang bộ ngực căng tròn.
< Bàn chuyện giữa tiếng cười tíu tít, riêng những phụ nữ lớn tuổi hơn thì chỉ mặc mỗi váy xuống tắm.
Giữa dòng nước bốc hơi nghi ngút, bốn bề thiên nhiên tươi đẹp, thấp thoáng những tấm lưng trần gợi cảm cùng tiếng cười đùa khúc khích. Lúc này, ta lập tức có cảm nghĩ rằng những cô gái từ xa trông như những tiên nữ giáng trần mờ huyền ảo ảo giữa thiên nhiên.
< Không chỉ có phụ nữ, trẻ em: nhiều người đàn ông lớn tuổi và thanh niên cũng ra tắm chung trong bể cùng mọi người.
< Đông nhất vẫn là trẻ em vì hầu hết giờ đó các em đi học về, hơn nữa mực nước ở trong bể đủ cho các em nô đùa nhưng không quá sâu để gây nguy hiểm.
Tắm tiên được coi là cách thư giãn của những cô gái chàng trai người dân tộc Thái sau một ngày làm đồng vất vả. Cũng có ý kiến cho rằng, phải chăng nhờ vậy mà con gái Thái có làn da trắng hồng đến thế. Ở đây trai gái có thể tắm chung nhưng vẫn giữ khoảng cách. Các cô gái kỳ cọ cho nhau bằng những viên đá cuội tròn, trong làn nước nóng khói bay lãng đãng chợt vang lên tiếng cười giòn tan. NISAVA
< Mặc dù ngay cạnh đường quốc lộ, bên cạnh sự phát triển và đô thị hóa nhưng người dân nơi đây vẫn giữ được bản sắc riêng của người vùng cao.
Lữ khách tới đây có thể ngâm mình cùng tắm, vọc nước và trò chuyện giao lưu với người bản xứ. Trong thật tế, người dân nơi đây cũng không quá e ngại nếu bạn muốn xin chụp hình làm kỷ niệm. Sẽ khó tránh khỏi sự hồi hộp và rung động dù là tay máy nghiệp dư hay chuyên nghiệp trước khung cảnh quyến rũ của miền sơn cước. Tuy vậy, cũng đừng quá lạm dụng điều này khiến ảnh hưởng đến những giây phút thần tiên nơi đây.
< Tắm tiên được coi là cách thư giãn của những cô gái chàng trai người dân tộc Thái sau một ngày làm đồng vất vả. Hiện nay, người dân vùng lân cận nghe tiếng cũng đến đây tắm nên bể đã trở nên chật chội. Nhiều người mong muốn chiếc bể sẽ được cơi nới rộng hơn hoặc xây thêm một bể nữa để mọi người có một không gian tắm thoải mái hơn sau mỗi buổi làm việc. Qua đó tiếp tục gìn giữ và phát huy một nét văn hóa dân tộc đang dần bị mai một.
Tú Lệ rất thích hợp cho một chuyến đi từ 2 đến 3 ngày từ Hà Nội. Những ngày lạnh là thời điểm suối nước nóng tập trung đông người tắm nhất. Do đó, vào thời gian này bạn có thể kết hợp đi thăm ruộng lúa Tú Lệ với tắm suối nước nóng ở đây.
NISAVA TRAVEL! tổng hợp, ảnh Infonet
Sơn nữ tắm tiên giữa đại ngàn: quá khứ đã xa?
Tục tắm tiên của người vùng cao
Kỳ thú Tú Lệ: Thăm ruộng lúa và tắm tiên.
Tục tắm tiên xưa và nay
Huyền thoại tắm tiên… (Phần 1)