Phan Rang không chỉ nổi tiếng với bãi biển đẹp và những khu resort nghỉ dưỡng cao cấp mà còn thut hút khách du lịch bởi miền ẩm thực riêng như: mực nướng, cơm gà, nước mắm,…trong đó du khách không thể bỏ qua món ăn độc đáo được chế biến từ loài dông cát.
< Con dông ở bãi cát tại Phan Rang.
Dông là loài bò sát, sống ở những vùng đất cát, nhất là ven biển. Có kích thước lớn hơn thằn lằn, chiều dài từ 20-30cm và vốn là một loài động vật hoang được con người đem về nuôi với quy mô ngày càng lớn. Từ những con dông “xấu xí”, người dân Phan Rang đã sáng tạo nên những món ăn hấp dẫn và lạ mắt.
Gỏi dông
Gỏi dông là món được nhiều người ưa thích khi đến với Phan Rang. Khác với những món gỏi sống khác, gỏi dông được làm khá kỳ công. Dông để nguyên con, chế nước sôi vào khoảng vài phút rồi cạo nhẹ cho bong sạch lớp da đất bên ngoài, làm sạch ruột.Sau đó để ráo nước rồi đem luộc chín xé lấy thịt và loại bỏ phần xương.
Thịt dông sau khi luộc được xé nhỏ, đem ướp với gia vị có sẵn: muối, đường, tỏi (giã nhỏ) cho ngấm, rồi trộn với hành tây, hành khô, cà rốt thái mỏng cùng chút rau răm. Gỏi dông thường được ăn kèm với bánh tráng nướng nên rất ngon miệng. Miếng bánh tráng vàng rụm giòn tan trong miệng hòa quyện với vị ngọt mát của thịt dông khiến cho người ăn cảm nhận được mùi vị của miền cát nắng.
Dông nướng
Vẫn là hương vị hấp dẫn đặc trưng của nhiều món nướng, dông nướng hấp dẫn thực khách bởi mù vị rất riêng. Để chế biến món dông nướng, người ta thường chọn những con mập, có kích thước của dông trưởng thành. Thịt dông được làm sạch và ướp với một số gia vị như: hành băm nhuyễn, hạt nêm, tiêu và nước mắm. Nước mắm là thành phần không thể thiếu của món ăn này vì thế người dân đã biết cách tận dụng luôn hương vị của mước mắm ngon Phan Rang.
Thịt dông ướp khoảng 30 phút cho ngấm đều sẽ được cho lên vỉ nướng. Và để có thể “toát” hết hương vị của món dông nướng, người ta thường nướng trên bếp than. Trong quá trình nướng dông phải trở đều, tránh thịt bị cháy khét.
Dông nướng có thể ăn kèm với bánh tráng nướng hoặc ăn với rau sống, bún và bánh tráng cuốn. Cho dông vào bánh tráng, thêm tí bún và rau sống cuốn lại rồi chấm với nước mắm me thì không gì bằng. Thịt dông nướng thơm, mềm và có vị ngòn ngọt, gần giống như thịt gà nên người dân nơi đây thường gọi là “gà đất”.
Chả dông
Với những món chả thì dông phải nhiều hơn vì nếu ít quá thì… phí công chế biến. Trước hết, dông được chặt bỏ đầu, đuôi và bàn chân. Muốn lột da dông cho dễ người ta thường dùng dao rạch nhỏ một đường dưới bụng từ đầu cho đến đuôi. Đặc biệt là khi làm dông tránh dùng nước lã rửa sạch, rất dễ bị tanh.
Thịt dông sau khi làm sạch được bằm nhuyễn hay quết dẻo cùng các loại gia vị khác như: ớt bột, tiêu, tỏi, dầu ăn. Sau đó trộn hỗn hợp thịt dông đã xay với ít nấm mèo và bách thảo đã cắt nhỏ, rồi bùng bánh tráng cuốn thành miếng vừa ăn chiên giòn. Chả dông thường được ăn kèm với rau sống hoặc ăn với cơm rất ngon.
Ai đã từng thưởng thức món chả dông ở Phan rang chắc sẽ nhớ mãi món ăn này bởi không chỉ thơm ngon vì chất đạm nhiều, mùi vị đặc trưng của thịt dông mà giá cả cũng rất hữu nghị với thực khách.
Cháo dông
Lạ miệng với những món ăn cầu kỳ từ dông, cháo dông tuy đơn giản nhưng cũng đậm đà hương vị riêng của vùng Phan Rang. Gạo dùng để nấu cháo dông phải là gạo thơm Tuy Hòa, ngâm sơ với nước lã đến khi nồi nước thịt dông sôi ùng ục thì cho vào rồi nêm thêm gia vị vừa ăn. Chỉ với cách nấu đơn giản như vậy là đã có một nồi cháo dông thơm ngon bổ dưỡng.
Ngoài ra, thịt dông còn được chế biến ngon miệng và độc đáo với những món dông hấp, dông rô ti và dông nấu dưa hồng. Chính những hương vị độc đáo đó của ẩm thực Phan Rang đã tạo nét riêng cho miền nắng gió này.
NISAVA TRAVEL! – Theo Hiền Anh (Vietnamnet)