Giữa đại ngàn Trường Sơn có một ngôi làng đặc biệt – làng Aur hay còn gọi là “làng Singapore” vì cuộc sống ở đây rất ấm no, người dân gìn giữ môi trường rất sạch sẽ.
Làng Aur như “ốc đảo” giữa Trường Sơn, có độ cao hơn 1.000m so với mặt nước biển, hiện có 15 hộ, 72 nhân khẩu, đều là dân tộc Cơtu. Trước đây, làng Aur thuộc huyện Nam Đông (Thừa Thiên – Huế), năm 2003, được sáp nhập về xã Avương, huyện Tây Giang.
Để đến được làng Aur, từ trung tâm xã A Vương phải vượt qua những con dốc dựng đứng đến làng Zaréch bằng xe máy rồi tiếp tục lội bộ trên 20 km băng rừng, vượt suối và trèo qua 4 ngọn núi cao. Từ đó, phải tiếp tục vượt 372 bậc tam cấp bằng gỗ dựng đứng để đặt chân đến đỉnh bản Aur treo giữa lưng trời.
Vừa đặt chân đến làng Aur, trước mắt tôi hiện ra bạt ngàn mây trắng bao phủ bản làng trông như một bức tranh tiên cảnh.
Khi sương mù dần tan, Aur hiện ra thật đẹp. Một người bạn đi cùng vứt mẩu thuốc lá hút dở xuống sân làng, thầy giáo Dương Đông, giáo viên tình nguyện lên dạy học ở Aur, cũng là người dẫn đường cho tôi, liền nhặt lên bỏ vào sọt rác gần đó, rồi nói: “May mà không ai nhìn thấy. Ở đây, người dân văn minh lắm. Lệ của làng là nếu ai xả rác trong khuôn viên làng sẽ bị phạt nặng. Trẻ vị thành niên thì bị phạt 2 ngày quét rác và dọn nhà cho 17 hộ trong làng; người lớn thì bị phạt 5 ngày; khách đến làng nếu lỡ vi phạm thì bị nhắc nhở”.
var AdBrite_Title_Color = ‘000000’; var AdBrite_Text_Color = ‘000000’; var AdBrite_Background_Color = ‘C3D9FF’; var AdBrite_Border_Color = ‘003366’; var AdBrite_URL_Color = ‘333333’; 
< Hồn nhiên nụ cười trẻ em Aur.
Theo chân già làng Alăng Zèng đi một vòng quanh khuôn viên của làng (rộng chừng 5.000 m²), chúng tôi nhận thấy chỗ nào cũng sạch bóng.
Già làng Alăng Zèng khoe: “Nước trong bể tắm giặt của bản được lấy từ nguồn nước suối, trong veo theo đường ống nhựa đưa về làng”. Nước chảy ào ạt cả ngày đêm, mát rượi. Thế nên không như ở những bản làng khác, trẻ em người Cơ Tu tại Aur đều trắng trẻo, sạch sẽ.
Già làng Alăng Zèng đưa chúng tôi vào thăm từng gia đình. Những căn nhà cất bằng gỗ, lợp tôn và nền được lót bằng gạch hoa, tươm tất đến không ngờ.
< Khi có khách đến thăm, thanh niên trong làng vào rừng hái rau, hái nấm…
Mỗi ngày ba lần như lệ làng đã ban (sáng, đầu chiều và chiều tối), người già và trẻ em phải tập trung quét dọn nhà cửa, sân làng; nhà nào để phát hiện có rác, bụi bặm thì bị nhắc nhở, phê bình trong những lần họp bản.
Làng Aur cũng đã có điện phát bằng tua-bin ở ngoài suối nên đời sống người dân khá tiện nghi. Vài người dùng điện thoại di động, đã có sóng Viettel ở đây, dù hơi chập chờn! Ở nơi xa xôi heo hút này học sinh rất ham học khiến những giáo viên tình nguyện như thầy giáo Dương Đông cảm thấy ấm lòng.
< Mỗi gia đình đều chuẩn bị thức ăn mang về để tiếp khách.
Đêm xuống, bên ché rượu cần, đĩa cá niêng đãi khách, cả làng vây quanh bếp lửa hồng. Già làng Alăng Zèng từ tốn kể về lai lịch làng Aur. Theo đó, thuở xa xưa, Aur đông đúc lắm.
Trải qua hàng chục năm chiến tranh, nhiều gia đình phải sơ tán về làng Thượng Long *huyện Nam Đông, Thừa Thiên – Huế); một ít gia đình bám trụ lại. Đến năm 1990, một nhóm người đi săn mật ong rừng phát hiện có nhóm người Cơ Tu đang sống ở đây liền về báo với chính quyền xã Thượng Long.
Tuy nhiên, đường về nơi gần nhất của xã Thượng Long cũng mất 3 – 4 ngày đêm cắt rừng nên Aur chưa được sáp nhập xã này.
< Sản vật của rừng.
Đến năm 2003, khi phân định ranh giới, biết Aur thuộc huyện Tây Giang, Chủ tịch Bhríu Liếc đã nhận Aur về cho xã A Vương. Tất cả các hộ dân ở Aur đều đã được chính quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Bây giờ, Aur là một trong những bản trù phú nhất của các bản thuộc huyện miền núi Tây Giang.
Rót chén rượu mời khách, mẹ Alăng Thảo – 80 tuổi, huyền thoại sống của Aur, nữ chiến sĩ du kích thời kháng chiến chống Mỹ – tự hào kể về những năm tháng đánh giặc ở ở thượng nguồn sông Hương.
Năm 1966, những viên đạn trong nòng súng của mẹ đã bắn rơi một chiếc máy bay giặc, bên trong đầy lính mắt xanh, mũi lõ. Có lần, mẹ đã hạ một con cọp dữ để bảo vệ dân làng.
Già làng Alăng Zèng gật gù: “Với người Aur, hơn 40 năm qua, mẹ Alăng Thảo là anh hùng của bản, của đồng bào Cơ Tu giữa đại ngàn”.
Già làng Alăng Zèng cũng là tấm gương của dân Aur. Ông luôn chịu khó băng rừng xuống xã tham gia các lớp tập huấn về kiến thức pháp luật cũng như phong trào xây dựng thôn bản văn hóa, sinh đẻ có kế hoạch, cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”… rồi trở về làng hướng dẫn cho bà con. Nhờ đó mà làng Aur được no đủ, sạch sẽ, yên bình như hôm nay.
Sáng sớm ở Aur mây phủ là đà, se se lạnh giữa mưa phùn, một lát sau trời hửng nắng, “làng Singapore” hiện ra tinh tươm, trù phú giữa đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ. Mùa xuân như đã đến sớm ở nơi này…
NISAVA TRAVEL! – Theo Nguoilaodong, Bao Binhthuan