Nhắc đến nhà trình tường, người ta thường nghĩ đến Y Tý, nhưng những ngôi nhà trình tường lợp mái cỏ kiểu cổ của người Hà Nhì giờ chỉ còn lại hiếm hoi, vì bà con đã thay bằng mái tôn.
Vậy mà chỉ cách đó 40km có một bản Hà Nhì mang vẻ đẹp đầy chất cổ tích: Kin Chu Phìn. Nằm ở độ cao hơn 1.000m so với mực nước biển, Kin Chu Phìn trực thuộc xã Nậm Pung, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Khác với các thôn, bản người Dao của xã Nậm Pung bao bọc bên ngoài, Kin Chu Phìn là bản người Hà Nhì cổ nằm sâu trong thung lũng. Vùng đất này được thiên nhiên ưu đãi với khí hậu mát mẻ quanh năm cùng phong cảnh hữu tình mà hiếm nơi nào có được.
< Đường đi khá vất vả nhưng bù lại cảnh sắc nơi đây lại rất hữu tình với mây núi và trời xanh.
Giống như Y Tý, người Hà Nhì tại Kin Chu Phìn xây nhà trình tường đặc trưng với những nếp nhà vuông vức phủ mái cỏ, theo thời gian mọc rêu thành những ngôi nhà nấm khổng lồ. Tất cả đều là nhà đất với vách tường dày kín, có khả năng chống chọi lại cái rét khi mùa đông nhiệt độ xuống thấp, mà hoàn toàn mát mẻ vào mùa hè dù cho có nóng hầm hập bên ngoài đi nữa.
< Kin Chu Phìn có khí hậu mát mẻ vào mùa hè nhưng có thể có băng tuyết vào mùa đông.
NISAVA
Ở Kin Chu Phìn, đồng bào Hà Nhì sống quần cư, nên những mái nhà trình tường “xô lệch” không theo hàng lối trên những nền đất thấp cao khác nhau hóa ra lại thành một dấu ấn riêng biệt.
Khi đứng từ trên cao thung lũng nhìn xuống, bản làng hiện ra đẹp như cổ tích với lô xô mái cỏ của những ngôi nhà nấm đầy duyên dáng.
< Những ngôi nhà nấm khổng lồ với mái cỏ rêu phong màu thời gian.
Người Hà Nhì xây nhà của họ rất đặc biệt khi không có cốt bê tông trong kết cấu. Nền nhà được san phẳng với móng được xếp bằng trên những viên đá to. Mỗi vách tường thường được đắp dày 40-50cm.
< Tất cả các công đoạn xây dựng nhà trình tường, từ san nền, giã đất đến nẹp ván, người Hà Nhì đều thực hiện thủ công bằng tay. Nhưng khi hoàn thành tường đất cứng và vững chãi không thua bất cứ công trình nào dù không hề có xi măng, cát sỏi.
Đất được đổ vào những khuôn gỗ nẹp chắc như tấm ván, sau đó người thợ cầm chày gỗ giã cật lực, giã đến khi nào mà đất kết dính đến độ tháo khuôn gỗ nẹp ra mà không rơi tức là đã hoàn thành tầng thứ nhất. Trải qua ròng rã hàng tháng trời nẹp, giã đất như vậy với 5-6 tầng ván khuôn, đó cũng là lúc ngôi nhà trình tường thành hình. Cuối cùng là công đoạn lợp mái cỏ trên các thanh xà và đòn tay bằng gỗ pơ-mu đặc chủng.
< Người Hà Nhì có thói quen dự trữ thật nhiều củi để đun nấu và sưởi ấm trong những ngày lạnh giá. Khi kén vợ, những chàng trai Hà Nhì thường tìm xem nhà nào có đống củi thật to, thật đẹp thì nhà đó sẽ có cô con gái chăm chỉ, ngoan hiền.
NISAVA
Dù vẫn còn nghèo và đường sá đi lại khó khăn khi chỉ cách trung tâm xã Nậm Pung 7km, Kin Chu Phìn vẫn hứa hẹn là điểm đến mới đầy hấp dẫn của du lịch Lào Cai. Đến thăm bản làng mùa xuân, du khách sẽ như lạc vào một thung lũng thiên đường với những ngôi nhà cổ lấp ló sau những bờ rào ken đặc hoa đào, hoa mận, hoặc quay trở lại đây tháng 9 để tận mắt đắm chìm trong mùa vàng lúa chín thanh bình. Tất cả cùng với bản sắc độc đáo của đồng bào Hà Nhì, đã làm nên hình ảnh một Kin Chu Phìn đầy hoang sơ thanh bình đầy và hấp dẫn bậc nhất vùng cao Tây Bắc.
Thời gian đi thích hợp:
– Tháng 1 – 2 khi mùa xuân về, chính là thời điểm đẹp nhất năm khi toàn bản chìm trong thung lũng với hoa đào, hoa mận
– Tháng 9 mùa vàng lúa chín, kết hợp thăm quan và ngắm ruộng bậc thang Mường Hum, Dền Sáng, Sàng Ma Sáo, Y Tý…
NISAVA
Phương tiện đi lại
Hiện tại đường sá lên Kin Chu Phìn đã cải thiện khá nhiều, tuy vậy vẫn chỉ có thể thăm quan tốt nhất bằng xe máy, hoặc đi ôtô đến trung tâm xã Nậm Pung để xe rồi đi bộ vào bản.
< Quang cảnh từ đường leo dốc lên xã Nậm Pung nhìn xuống toàn cảnh xã Mường Hum. Nậm Pung nơi rất nổi tiếng với rượu thóc, nằm cách trung tâm Mường Hum 7km và cách Y Tý 30km.
Cách tốt nhất là đi xe khách hoặc tàu hỏa lên Lào Cai, Sapa, sau đó thuê xe máy, đi theo cung đường như sau:
– Xuất phát từ Lào Cai: Lào Cai – Bát Xát – Bản Vược – Bản Xèo – Mường Hum – Nậm Pung – Kin Chu Phìn
– Xuất phát từ Sapa: Sapa – Ô Quý Hồ – Can Quy Hồ – Bản Khoang – Tả Giàng Phình – Bản Xèo – Mường Hum – Nậm Pung – Kin Chu Phìn.
Theo Nam Chấy (Autocarvietnam)
NISAVA TRAVEL!